ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
(«αυτοδιοικητικός» και όχι μόνο!)

(2259 - 11/08/2003)

Με απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ της 3/7/2003 εγκρίθηκε η τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του πολεοδομικού συγκροτήματος Ηρακλείου (Δήμοι Ηρακλείου, Νέας Αλικαρνασσού και Γαζίου). Μια απαράδεκτα μεγάλη χρονική περίοδος -η τροποποίηση ανατέθηκε πριν από την ψήφιση του Ν.2508/97 για τη βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη- έκλεισε, αίροντας το όποιο άλλοθι των αυθαιρέτως δομούντων ιδιωτικού και δημοσίου συμφέροντος.

Ο τοπικός τύπος είδε στην απόφαση αυτή την προοπτική επέκτασης του σχεδίου πόλης και νομιμοποίησης των αυθαιρέτων! Ας μην τον αδικήσουμε : όχι μόνο γιατί τα προβλήματα αυτά στο Ηράκλειο είναι κυρίαρχα αλλά και για τον πρόσθετο λόγο ότι ο τύπος δεν είναι ο πρώτος υπεύθυνος ούτε να γνωρίζει ούτε να καλλιεργεί κουλτούρα σχεδιασμού.

Οι κατ΄ εξοχήν υπεύθυνοι για το θέμα αυτό είναι και οι κατ΄ εξοχήν αδιαφορούντες και, δυστυχώς, αυτοί είναι οι θεματοφύλακες του δημοσίου συμφέροντος. Γιατί ο ιδιώτης είτε προβαίνει σε νόμιμη δόμηση και κατευθύνεται από την Πολεοδομία, είτε προβαίνει σε αυθαίρετη δόμηση και κατευθύνεται από πολύπλοκο καθεστώς προστασίας της αυθαιρεσίας που δεν θα αναλύσουμε σ΄ αυτό το σημείωμα.

Ποιος είναι όμως αυτός που θα ελέγξει και θα επιβάλλει στους θεματοφύλακες του δημοσίου συμφέροντος να σέβονται το σχεδιασμό, να εξαντλούν τα περιθώρια υλοποίησής του και να μη λειτουργούν κύρια προτάσσοντας «πολιτικές αποφάσεις» που αντιστρατεύονται το θεσμοθετημένο σχεδιασμό ;

Επικαλούμενοι παγίως το «επείγον», την «υστέρηση του χθες», την «απώλεια κονδυλίων» συσκοτίζουν τις πραγματικές αιτίες που, στην καλύτερη περίπτωση, είναι μικροπολιτικά συμφέροντα, περιφρόνηση και παραγκωνισμός των υπηρεσιών, σε τελευταία ανάλυση αποστροφή για λειτουργία μέσα σε κανονιστικό πλαίσιο και επίδειξη δύναμης μέσω της παραβίασης του πλαισίου αυτού που αποτελεί στοιχείο της δημοκρατίας!

Τα λέμε αυτά γιατί το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο χωροθετεί, εκτός από επεκτάσεις του σχεδίου πόλης, χώρους πρόνοιας, περίθαλψης, αθλητισμού, εκπαίδευσης, πολιτιστικών εγκαταστάσεων, αστικού πρασίνου, ιεράρχηση του βασικού οδικού δικτύου, δίκτυο κυκλοφορίας πεζών και ποδηλατών, μέτρα προστασίας και ανάδειξης του περιβάλλοντος, οριοθέτηση και περιβαλλοντική αναβάθμιση των ρεμάτων κλπ.

Παρ΄ όλο που οι παραπάνω χρήσεις είναι πλέον θεσμοθετημένες, παρά το γεγονός ότι αποτελούν δεσμεύσεις αυτών των ίδιων που δεν τις λαμβάνουν υπόψη στη συνέχεια, ελάχιστα έργα δημοσίου συμφέροντος θα υλοποιηθούν έτσι ώστε να είναι συμβατά με το σχεδιασμό γιατί πάντα κάποιος πολιτικός λόγος (αυτοδιοικητικός ή μη) θα «επιβάλλει» το αντίθετο!!